Suiker

Suiker oftewel sacharose wordt verkregen uit suikerbieten. In de fabriek worden de suikerbieten gereinigd en in stukjes gesneden. De kleine stukjes suikerbiet worden gekookt waardoor de suiker, eiwitten, zuren, zouten en kleurstoffen uit de biet oplossen. Het overblijfsel noemen we ruwsap. Dit ruwsap wordt verwarmd en vermengd met kalk. Terwijl de eiwitten en stikstofverbindingen zich omzetten tot zuren en ammoniak, slaan de onoplosbare zuren neer. De overtollige kalk wordt verwijderd door middel van koolzuurgassen. Na dit proces blijft er dunsap over. Om de kleur van het dunsap lichter te maken, wordt het behandeld met zwaveldioxidegas. Vervolgens wordt het sap ingedampt en gecentrifugeerd. De witte suiker wordt gescheiden van de stroop en daarna gedroogd en vermalen tot kristalsuiker.

Wat doet suiker in het lichaam?
Suiker behoort tot de groep koolhydraten en dient als brandstof voor het lichaam. Koolhydraten worden verdeeld in drie groepen.

• Monosacharide - één suikermolecuul
• Disacharide - twee suikermoleculen
• Polysacharide - keten van meerdere suikermoleculen

Tijdens het verteren van voedsel, worden de di- en polysachariden afgebroken tot glucose. Glucose is een monosacharide en de enige vorm van suiker die het lichaam kan voorzien van energie. Na de vertering en afbraak van de verschillende sachariden, komt de overgebleven glucose in de bloedbaan terecht. De glucose wordt opgenomen door het lichaam en zorgt voor voldoende energie om bijvoorbeeld het hart te laten kloppen, te ademen, te denken en te bewegen. Om te zorgen dat de hoeveelheid glucose in de bloedbaan binnen de ‘normaalwaardes’ blijft, wordt er door de alvleesklier insuline aangemaakt. Insuline is het hormoon dat ervoor zorgt dat alle glucose uit de bloedbaan opgenomen en omgezet kan worden in de weefsels.

Tafelsuiker en suiker in frisdrank, snoep, gebak en andere ‘ongezonde’ producten worden ook wel ‘snelle suikers’ genoemd. De producten hebben namelijk een hoge glycemische index.^*  Hoe hoger de glycemische index, hoe sneller de bloedsuikerspiegel stijgt. Wanneer we dus te veel glucose in ons lichaam hebben, moet de alvleesklier extra hard werken om voldoende insuline aan te maken. Het aanmaken van insuline werkt bij mensen met diabetes niet of niet voldoende. Zij moeten dus extra voorzichtig zijn met het consumeren van suiker. Door de grote hoeveelheid glucose in het bloed kunnen de bloedvaten beschadigd raken. Op de langere termijn kan dit leiden tot hart- en vaatziekten. Daarnaast zorgt suiker voor een verhoogde kans op tandbederf. De bacteriën in de mond zetten suiker namelijk om in zuren. Deze zuren zorgen ervoor dat het tandglazuur wordt aangetast en de kans op gaatjes en andere tandproblemen groter wordt.

* De glycemische index geeft de snelheid aan waarmee de bloedsuikerspiegel stijgt na het eten van koolhydraten.

Wel zoet, maar geen suiker?
De meeste mensen zijn dol op zoet en dat is niet vreemd. Onderzoek heeft aangetoond dat we al vanaf onze geboorte een voorkeur hebben voor zoet en dat houden we ons hele leven. We hebben dus behoefte aan zoet, maar tegelijkertijd zijn we ons steeds meer bewust van de slechte eigenschappen van suiker. Om een verantwoorde manier aan deze “zoet-behoefte” te voldoen, bestaan er inmiddels hele goede alternatieven. Deze suikervervangers kunnen worden onderverdeeld in twee categorieën, natuurlijke- en synthetische zoetstoffen.

Natuurlijke zoetstoffen

Natuurlijke zoetstoffen (polyolen) worden verkregen uit natuurlijke producten zoals groente, fruit, planten en gefermenteerde voedingsmiddelen. Deze polyolen hebben een lagere zoetkracht dan suiker en ze bevatten ook minder calorieën dan suiker (2,4 kcal/g ten opzichte van 4 kcal/g). Daarnaast worden de koolhydraten niet of nauwelijks opgenomen door het lichaam. Ze worden pas verteerd in de darmflora of verlaten het lichaam onveranderd via de urine.

Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende natuurlijke zoetstoffen.

Erythritol
Erythritol wordt verkregen uit mais en heeft een zoetheid van 70 tot 80% ten opzichte van gewone suiker. Deze natuurlijke suikervervanger is het enige polyol dat geen calorieën bevat. Daarnaast kunnen de koolhydraten niet opgenomen worden door het lichaam waardoor de bloedsuikerspiegel stabiel blijft. Dit alles maakt erythritol tot de meest geschikte suikervervanger voor diabetici, mensen die een koolhydraatarm dieet volgen of iedereen die het gebruik van suiker wil beperken. Erythritol heeft een mooie kristalstructuur en is een perfecte vervanger voor suiker. Ook voor koken en bakken, want de kwaliteit blijft stabiel tot 200°C.

Xylitol
Xylitol is het enige polyol waarvan de zoetkracht gelijk is aan de zoetkracht suiker. Deze suikervervanger wordt verkregen uit de vezels van groente en fruit en levert 40% minder calorieën ten opzichte van gewone suiker. Ideaal om het suiker- en caloriegehalte in onder andere snoepgoed te verlagen. Ondanks de natuurlijke afkomst van xylitol wordt het vanwege de hoge kostprijs tegenwoordig vooral op industriële wijze geproduceerd.

Mannitol
Mannitol heeft een zoetkracht van 70% ten opzichte van suiker en levert ongeveer 40% minder calorieën dan suiker. De structuur van dit polyol zorgt ervoor dat voedingsmiddelen niet uitdrogen en het wordt ook gebruikt als vulstof en antiklontermiddel voor medicijnen. Door deze eigenschappen wordt mannitol niet alleen gebruikt voor snoepgoed, bakproducten en medicijnen, maar ook voor zuigelingen- en peutervoeding.

Isomalt
Isomalt is ongeveer half zo zoet als suiker en levert net als de meeste polyolen 2,4 calorieën per gram. Isomalt wordt veel gebruikt door bakkers omdat het polyol betere bakeigenschappen heeft dan suiker. Zo breekt de zoetstof bij hoge tempraturen minder snel af, heeft het een conserverende werking en geeft het een mooie glans aan het eindproduct.

Sorbitol
Sorbitol is ongeveer half zo zoet als suiker en levert ook 2,4 calorieën per gram. Sorbitol heeft een conserverende werking en neemt water goed op. Dit geeft de voedingsmiddelen een stroperige en smeuïge structuur. Sorbitol is niet voor niks erg populair in gebak, snoepgoed, jam en desserts. 

Tagatose 
Tagatose valt niet onder de polyolen. Tijdens de afbraak van lactose (melksuiker) ontstaat er glucose en galactose. Galactose wordt met behulp van enzymen omgezet in tagatose. Tagatose heeft een zoetkracht van 92% ten opzichte van suiker maar bevat een stuk minder calorieën (1,5 kcal/g ten opzichte van 4kcal/g). Ondanks de natuurlijke afkomst wordt tagatose vanwege de hoge productiekosten vaak vermengd met synthetische zoetstoffen.

Tagatesse
Tagatesse is de bron van de hierboven genoemde tagatose. Tagatesse bestaat voor 40% uit tagatose, 40% uit isomalt en 20% uit vezels.

Stevia
Stevia is een uitzondering in de rij met polyolen want het is de enige natuurlijke zoetstof met een extreem hoge zoetkracht. De bladeren van de steviaplant bevatten een aantal zeer zoete deeltjes, de steviolglycosiden. Rebaudioside A (Reb. A) is de meest pure en zuivere steviolglycoside. Het steviablad zelf is 15 tot 20 keer zoeter dan gewone suiker terwijl de steviolglycosiden die uit het steviablad geëxtraheerd worden wel 100 tot 500 keer zoeter zijn dan gewone suiker. Stevia bevat nul calorieën of koolhydraten waardoor het geen effect heeft op de bloedsuikerspiegel.

Synthetische zoetstoffen

Synthetische zoetstoffen worden op een kunstmatige manier verkregen. Door kleine moleculaire aanpassingen ontstaan er zoetstoffen met een extreme zoetkracht. Vanwege de hoge zoetkracht worden deze zoetstoffen in hele kleine hoeveelheden aan producten toegevoegd. Hierdoor is de hoeveelheid calorieën te verwaarlozen. De synthetische zoetstoffen kunnen op een goedkope manier geproduceerd worden, waardoor ze erg populair zijn in de voedingsmiddelenindustrie. Ondanks het feit dat alle synthetische zoetstoffen een E-nummer bevatten (door de EU als veilig bevonden) hebben ze een strikte ADI (algemene dagelijkse inname). Bij het overschrijden van deze waarden bestaat er een reële kans op gezondheidsklachten.

Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende synthetische zoetstoffen.

Sucralose
Sucralose (E955) wordt op industriële wijze gemaakt door drie OH-groepen van sacharose (tafelsuiker) te vervangen door drie chlooratomen. Met deze aanpassing wordt de suikervervanger 500 tot 600 keer zoeter dan gewone suiker. De suikervervanger wordt in tegenstelling tot suiker niet opgenomen door het lichaam en bevat geen calorieën. Sucralose wordt vanwege de hoge zoetkracht in kleine hoeveelheden toegevoegd aan onder andere frisdrank, snoep, sauzen en andere light- of zeroproducten. De aanvaardbare dagelijkse inname van sucralose is vastgesteld op 15 mg/kg lichaamsgewicht per dag.

Aspartaam
Aspartaam (E951) is een synthetische zoetstof die bestaat uit een koppeling van twee verschillende aminozuren en een methylgroep (functionele groep in de scheikunde) en is 200 keer zoeter dan suiker. In het lichaam wordt aspartaam afgebroken tot vier losse stoffen. Een van deze vier stoffen is methanol. Methanol is in grote hoeveelheden schadelijk voor het lichaam, maar de hoeveelheid methanol die verkregen wordt uit aspartaam is vrijwel te verwaarlozen. De aanvaardbare dagelijkse inname van aspartaam is meerdere malen onderzocht en vastgesteld op 40mg/kg lichaamsgewicht per dag. 

Neomtaam
Neotaam (E961) wordt op kunstmatige wijze gemaakt door de aminogroep van aspartaam te koppelen aan een nieuwe methylgroep (functionele groep in de scheikunde). Met deze nieuwe verbinding ontstaat er een zoetstof die 30 tot 60 keer zoeter is dan aspartaam en maar liefst 6000 tot 8000 keer zoeter is dan suiker. Hiermee heeft neotaam veruit de hoogste zoetkracht van alle suikervervangers en is het alleen in zeer lage concentratie te gebruiken. Daarnaast is neotaam hittebestendig, oplosbaar in water en smaakversterkend bij fruit- vanille en chocoladesmaken. Door deze eigenschappen wordt neotaam onder andere gebruikt in frisdrank, zuivelproducten en snoep.

Sacharine
Sacharine (E954) is een synthetische zoetstof die 300 tot 500 keer zoeter is dan suiker. De zoetstof levert geen calorieën en heeft geen invloed op de bloedsuikerspiegel. Daarnaast werkt sacharine conserverend. Sacharine heeft een lange houdbaarheid en kan verhit of ingevroren worden. Door deze eigenschappen is sacharine goed te gebruiken in onder andere fruit- en groente uit blik, frisdrank en andere zero- en lightproducten. De aanvaardbare dagelijkse hoeveelheid ligt op 5 mg/kg lichaamsgewicht per dag.

Acesulfaam-K
Acesulfaam-K (E950), ook wel kalium acefulfaam is 200 keer zoeter dan suiker en afkomstig van een organisch zout. Deze synthetische zoetstof wordt in het lichaam niet omgezet of opgeslagen. Door het goede oplosbare vermogen wordt het snel geabsorbeerd en verlaat de zoetstof het lichaam via de urine.  Omdat acesulfaam-K bij hogere concentraties een bittere en onprettige nasmaak heeft, wordt het vaak in met andere zoetstoffen vermengd en toegevoegd aan bijvoorbeeld frisdrank, fruit- en sportdranken, zuivel en desserts. De aanvaardbare dagelijkse inname van acefulfaam-K is vastgesteld op 9 mg/kg lichaamsgewicht per dag.

Cyclamaat
Clyclamaat (E952) is 30 tot 50 keer zoeter dan suiker en wordt op kunstmatige wijze gemaakt van Cyclaamzuur. Net als Ascesulfaam-K is ook deze zoetstof afkomstig van een organisch zout. Pas in de darmen wordt cyclamaat opgenomen en onveranderd uitgescheden. Onderzoek wijst uit dat cyclamaat in verschillende mate wordt omgezet in cyclothexylamine. Om deze reden is de ADI in 2000 verlaagd tot 7mg/kg lichaamsgewicht. Cyclamaat wordt onder andere gebruikt in frisdrank, sportdrank, desserts, sauzen en suikervrije kauwgom.

Green Sweet, altijd 100% natuurlijk

De suikervervangers van Green Sweet worden gemaakt van pure erythritol en zuivere steviolglycosiden. Hierdoor zijn ze altijd van hoge kwaliteit en 100% natuurlijk, zonder toevoeging van kunstmatige zoet- of smaakstoffen.

Steviolglycosiden komen voor in de bladeren van de steviaplant en zijn 100 tot 500 keer zoeter dan suiker. Green Sweet gebruikt hoofdzakelijk Rebaudioside A, de meest pure en zuivere vorm van de steviolglycosiden. Door kleine hoeveelheden van deze steviolglycoside te gebruiken, krijgen de vloeibare stevia druppels, zoetjes en syrups van Green Sweet een heerlijk zoete smaak. Daarnaast worden steviolgycosiden ook gemengd met andere suikervervangers. Green Sweet gebruikt hier pure erythritol voor die verkregen wordt uit mais. Erythritol heeft een zoetkracht van 75% ten opzichte van suiker en het is de enige polyol die geen calorieën bevat. Door een heel klein beetje (0,2%) steviolglycoside toe te voegen aan erythritol ontstaat een perfecte vervanger voor suiker met exact dezelfde structuur en zoetheid.

Omdat de verschillende suikervervangers van Green Sweet weinig tot geen calorieën of (opneembare) koolhydraten bevatten, zijn ze uitermate geschikt voor diabetici, mensen die een koolhydraatarm dieet volgen of gewoon wat gezonder willen leven. Daarnaast zijn bijna alle producten van Green Sweet vrij van allergenen. Alleen de syrups zijn niet glutenvrij.

Wat is erythritol?

Erythritol behoort tot groep polyolen en is een 100% natuurlijke suikervervanger die door middel van natuurlijke fermentatie wordt verkregen uit mais. De GMO-vrije^* mais wordt door enzymen omgezet in zetmeel en vervolgens verder afgebroken tot glucose. Nadat het zetmeel volledig is omgezet, wordt de glucose gefermenteerd en gezuiverd. Door het overgebleven mengsel te kristalliseren ontstaat er zuivere erythritol. De witte kristalachtige korrels zijn vergelijkbaar met die van suiker, maar zijn net iets minder zoet.

* GMO - vrij = vrij van genetisch gemodificeerd organisme

Waarom is erythritol een goed alternatief voor suiker? 
Erythritol heeft een iets lagere zoetkracht dan suiker (70 tot 80%), maar bevat in tegenstelling tot de andere polyolen geen calorieën of opneembare koolhydraten. Het spijsverteringskanaal kan de structuur van erythritol namelijk niet afbreken. Een klein gedeelte wordt opgenomen in de dunne darm, maar het grootste deel verlaat ons lichaam onveranderd via de urine. Omdat erythritol niet opgenomen kan worden, heeft het geen effect op de bloedsuikerspiegel. Hierdoor is het bij uitstek geschikt voor diabetici, mensen die een speciaal dieet volgen of gewoon iedereen die wat gezonder wil leven.

Daarnaast draagt erythritol in tegenstelling tot suiker niet bij aan tandbederf. Elke keer als je suiker eet of drinkt, dan wordt dit door bacteriën in je mond omgezet in zuur. Dit zuur tast het tandglazuur aan waardoor uiteindelijk gaatjes (cariës) ontstaan. Omdat erythritol de zuurgraad neutraliseert en niet afgebroken kan worden in de mond, heeft het geen invloed op het tandglazuur en geeft het dus ook geen kans op gaatjes.

Waarvoor gebruik je erythritol? 
Erythritol heeft dezelfde smaak en kristalvormige structuur als suiker maar is net een tikje minder zoet. Voor alle toepassingen kan suiker vervangen worden door erythritol. Om koffie, thee of bijvoorbeeld yoghurt te zoeten, maar ook om te bakken of in warme gerechten, want de kwaliteit blijft stabiel tot 200 °C.

Wat is stevia? 

Stevia is een natuurlijke suikervervanger afkomstig van de steviaplant. De bladeren van de steviaplant bevatten een aantal zeer zoete deeltjes, de steviolgycosiden. Het steviablad is 15 tot 20 keer zoeter dan gewone suiker, de steviolglycosiden die door middel van een extractieproces uit de bladeren worden gehaald zijn 100 tot 500 keer zoeter dan suiker. Door het extraheren van de bladeren blijft er een wit poeder over. De zoetkracht van dit poeder is afhankelijk van de stof en de zuiverheid waarmee het proces is uitgevoerd. Reb. A is de meest pure en zuivere steviolglycoside die in de bladeren voorkomt. Vervolgens volgen Reb. B, Reb. C en Reb. D. Daarnaast worden alle steviolglycosiden weergegeven met een zuiverheidspercentage. Zo is er Reb. A 90%, Reb. A 94%, Reb. A 98% etc. Hoe hoger het zuiverheidspercentage, hoe puurder en hoe zoeter de stof.  Naast de zuiverheidspercentages wordt ook de puurheid van alle steviolglycosiden samen vastgesteld. Deze mag wettelijk gezien niet lager zijn dan 95%.

Waarom is stevia een goed alternatief voor suiker? 
De steviolglycosiden uit de steviaplant hebben een hoge zoetkracht waardoor het slechts in kleine hoeveelheden gebruikt wordt. Daarnaast bevat deze natuurlijke suikervervanger geen calorieën of koolhydraten waardoor het geen effect heeft op de bloedsuikerspiegel. De steviolglycosiden bestaan uit één steviol-eenheid en een of meerdere suikereenheden. Door deze verbinding is het molecuul te groot om afgebroken te worden in het spijsverteringskanaal. De steviolglycosiden komen onveranderd aan in de dikke darm waar het molecuul door de darmflora wordt afgebroken. De steviol wordt opgenomen en verlaat het lichaam via de urine. De suikereenheden verlaten het lichaam via de ontlasting. 

Daarnaast draagt stevia, net als erythritol, niet bij aan tandbederf. Elke keer als je suiker eet of drinkt, dan wordt dit door bacteriën in je mond omgezet in zuur. Dit zuur tast het tandglazuur aan waardoor uiteindelijk gaatjes (cariës) ontstaan. Omdat stevia de zuurgraad neutraliseert en niet afgebroken kan worden in de mond, heeft het geen invloed op het tandglazuur en geeft het dus ook geen kans op gaatjes.

Waarvoor gebruik je stevia? 
Omdat de steviolglycosiden uit de steviaplant 100 tot 500 keer zoeter zijn dan gewone suiker, wordt stevia niet puur geconsumeerd maar eerst gemengd of verdund met andere producten. Door een kleine hoeveelheid steviolgycoside toe te voegen aan bijvoorbeeld erythritol die een lagere zoetkracht heeft, ontstaat er een ideale vervanger voor suiker.

Sweet - erythritol en steviolglycoside - net zo zoet als suiker
Extra Sweet - erythritol en steviolglycoside - vijf keer zo zoet als suiker
Sweet Intense - pure steviolglycosiden - honderdvijftig keer zoeter dan suiker
Icing - erythritol en steviolglycoside - net zo zoet als poedersuiker
Brown - erythritol, steviolglycoside en melasse - net zo zoet als bruine suiker
Gelei Kristal - erythritol, steviolglycoside en agar agar - zes keer zo zoet als geleisuiker

Naast bovenstaande suikervervangers heeft Green Sweet ook 100% natuurlijke syrups, zoetjes en vloeibare stevia. Onder het kopje “Assortiment” vind je alle producten van Green Sweet.

Sanne van Erp, diëtiste bij Green Sweet